Przygody Czechów w Rosji

źródło: Wikipedia

Carskie Ministerstwo Wojny już 12 sierpnia 1914 r. zgodziło się na formowanie czeskich oddziałów ochotniczych, głównie z diaspory wołyńskiej.

źródło: Wikipedia

Już na początku wojny Austro-Węgry zapowiedziały, że Czesi schwytani na froncie w służbie Rosji będą karani śmiercią za zdradę stanu.

źródło: Wikipedia

Czechosłowackie oddziały w Rosji w chwili zakończenia I wojny światowej w sumie składały się na trzy dywizje, w których służyło blisko 60 tys. żołnierzy.

Na wojenne dokonania naszych południowych sąsiadów patrzymy w Polsce przez pryzmat dobrego wojaka Szwejka. Sęk w tym, że jest to szalenie mylące uogólnienie.

Przed paroma laty prasa nad Wełtawą z uwagą odnotowała zamieszanie z odsłonięciem w Samarze pomnika czeskich legionistów z czasów I wojny światowej. W 2011 r. podobne awantury miały miejsce w Czelabińsku, a także w Kazaniu, Jekaterynburgu i dziesiątkach innych miejsc na wschód od Uralu, gdzie w wojnie domowej zginęło prawie 4,2 tys. Czechów.

Choć pomniki, a najczęściej tablice pamiątkowe, były skutkiem umowy z Rosją, boje z lokalnymi władzami o ich realizację trwały latami. Często szło tylko o odtworzenie monumentów, które Czesi wznieśli na swoich cmentarzach wojennych jeszcze przed opuszczeniem Syberii w 1920 r. Jednak w szale niszczenia bolszewicy w Samarze nawet wykopane szczątki poległych spalili w miejscowej cegielni. Nic dziwnego, że największy opór szedł ze strony komunistów, przeciwnych upamiętnianiu na rosyjskiej ziemi znienawidzonych „czeskich psów" i „białoczechów".

Jednak kierowane przeciw Czechom oskarżenia o zdradę lub nielojalność padają także od zwolenników białogwardzistów i Polaków. Źródłem kontrowersji może być niezrozumienie dla konsekwencji, z jaką czeskie oddziały w Rosji trwały przy czeskim interesie narodowym, nie dając się wplątać w sprzeczne z nim lub...